ΙΕΡΑΤΙΚΟΝ Γ΄ – Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΩΝ Ι. Μ. ΣΙΜΩΝΟΣ ΠΕΤΡΑΣ

Η “θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων” ή απλούστερον η “Προηγιασμένη” ή η “Λειτουργία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής”, όπως συνηθέστατα αποκαλείται εις τας πηγάς, επενοήθη από τους αγίους πατέρας ως λύσις λειτουργικού αδιεξόδου. Δι’ αυτής εθεραπεύετο η ανάγκη της προσελεύσεως εις την θείαν κοινωνίαν κατά τας λειτουργικούς απράκτους ημέρας, οίαι είναι αι ημέραι των αγίων νηστειών. Το πασχάλιον μυστήριον της θείας ευχαριστίας δεν ήτο μεν δυνατόν να τελεσθή κατ ‘ αυτάς, το καλόν όμως και σωτήριον έθος της συχνής θείας μεταλήψεως ικανοποιείτο δια της κοινωνίας προηγιασμένων. Εις την κοινωνίαν προσήρχετο ο πιστός λαός “προς εσπέραν” μετά πλήρη νηστείαν καθ’ ολόκληρον την διαρρεύσασαν ημέραν, διό και πάντοτε η λειτουργία των Προηγιασμένων συνυφαίνετο ή μάλλον συνήπτετο εις την ακολουθίαν του Εσπερινού. Παρά την εν τω μεταξύ επελθούσαν χαλάρωσιν των αρχαίων εθών, και οιονεί ευχομένη την επιστροφήν εις αυτά, η Εκκλησία δεν έπαυσε να τελή την Προηγιασμένην, μη αρκουμένη εις τας κατά Σάββατον και Κυριακήν παρεχομένας δια της τελέσεως της θείας λειτουργίας ευκαιρίας κοινωνίας. Ομοίως δεν απεδέσμευσεν αυτήν από την ακολουθίαν του Εσπερινού, καίτοι εν τη πράξει μετετέθη εις τας πρωϊνάς ώρας, και πάλιν δεικνύουσα το εν τη θεωρία ορθόν, προς το οποίον έπρεπεν οψέποτε να συντονισθή και πράξις. […]