ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Α’ ΤΟΜΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Σε κάθε εποχή ο λόγος του Ευαγγελίου σπέρνεται από τον Κύριο στις καρδιές των ανθρώπων. Σε όσες βρίσκει καλή γη, καρποφορεί πλούσια· και αυτό θα συνεχίζεται μέχρι τη συντέλεια, όταν ο επουράνιος Γεωργός θα κάνει τον θερισμό. Πέρα από τις αρετές και την αγιότητα, ο λόγος του Ευαγγελίου καρποφορεί επίσης και λόγο, ξεχείλισμα του φωτισμένου νου και της αγιασμένης καρδιάς οσίων Πατέρων και διδασκάλων. Ο θησαυρός αυτός του πατερικού λόγου συσσωρεύεται αιώνες τώρα, ξεπερνώντας τα χρονικά και τοπικά όρια, και έχει αποταμιευθεί στα “πατερικά” βιβλία: στα συγγράματα των Πατέρων, στους βίους των Αγίων και των Μαρτύρων, στις διηγήσεις και τα αποφθέγματα των Οσίων της ερήμου – στα παραδοσιακά, δηλαδή, αναγνώσματα των ορθοδόξων ανά τους αιώνες. Από αυτή την τεράστια κληρονομιά σταχυολογήθηκε από τον μοναχό Παύλο (-1054), η συλλογή που έγινε γνωστή με το όνομα “Ευεργετινός”. Ο Παύλος, εύπορος και μορφωμένος Κωνσταντινουπολίτης, ακολούθησε τη μοναχική ζωή. Αποσύρθηκε σε ένα κτήμα του έξω από την Πόλη, το οποίο μετέτρεψε σε ασκητήριο και το αφιέρωσε στην υπεραγία Θεοτόκο την “Ευεργέτιδα”. Αυτό εξελίχθηκε στη μεγαλόπρεπη μονή της Ευεργέτιδος που διατηρήθηκε ως την Άλωση, και ο ιδρυτής, ο μακάριος Παύλος, επονομάστηκε Ευεργετινός. Για την ωφέλεια τη δική του και των συνασκητών του ο Παύλος σκέφτηκε να συντάξει μιαν αντιπροσωπευτική ανθολογία πνευματικών κειμένων, με έμφαση στην πρακτική διδαχή και στο ενάρετο παράδειγμα. Συγκέντρωσε λοιπόν διαλεχτά αποσπάσματα από τα πατερικά βιβλία […] και τα χώρισε σε τέσσερα βιβλία, από πενήντα υποθέσεις το καθένα. […]