Η ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΩΣΕΩΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΚΑΒΑΣΙΛΑ ΑΡΜΟΣ

ΣΥΜΒΟΛΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΑΝ

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970 παρουσιάζεται έντονος διάλογος γύρω από το θέμα της δικαιώσεως του ανθρώπου. Είναι ή εποχή πού ό ορθόδοξος κόσμος οδηγείται σε απελευθέρωση από μια ιδιότυπη αιχμαλωσία στον δυτικού τύπου ευσεβισμό, σε ανάδυση του εκκλησιαστικού βίου και σε επανασύνδεση με τη θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας. Μέσα σε αυτό το γίγνεσθαι ό αείμνηστος Παναγιώτης Νέλλας θα μας προσφέρει το 1975 τη μελέτη του για τον Καβάσιλα. Και θα μάθουμε από τη μελέτη αυτή ότι μέχρι και τον 14ο αιώνα, λίγο πριν από την πτώση της Πόλης, οι πιστοί της Ορθόδοξης Παράδοσης εξακολουθούσαν να αντιλαμβάνονται τη σχέση τους με τον Θεό ως δικαιοσύνη αγάπης. Ένας Θεός αγάπης καλεί σε κοινωνία αγάπης. Ο Καβάσιλας, συνεπής στη στάση της βιβλικής και πατερικής θεολογίας, αντιτάσσεται στα ρεύματα της εποχής του που εκ δυσμών επιχειρούν να εισδύσουν στον κόσμο της Ορθοδοξίας και να αλλοιώσουν την πίστη του λαού, καταθέτοντας την αγιοπνευματική εμπειρία των διδασκάλων της Εκκλησίας και εξηγώντας ότι η οδός της σωτηρίας διακρίνεται από την κοινωνία της σκέψης και της θέλησης του άνθρωπου με τη σκέψη και τη θέληση του Χριστού. Κοινωνία σαρκός και αίματος, δηλαδή θεία Κοινωνία, κοινωνία νοός, δηλαδή κατάθεση και έκφραση πίστης, κοινωνία βουλήσεως, δηλαδή ενεργούμενη αγιότητα δια καλών έργων, αυτές οι τρεις εκφάνσεις της ευσεβούς ζωής διαποτίζουν την Ιστορία και την οδηγούν στη δόξα της Βασιλείας. Μας λέει ακόμη ο Καβάσιλας ότι ό κεντρικός άξονας μιας τέτοιας ευσεβούς ζωής έχει χαρακτήρα λειτουργικό, και μάλιστα ευχαριστιακό.